اگر می خواهید بدانید پارلمان چیست و نظام پارلمانی چه ویژگی هایی دارد در این مقاله از سری مقالات رایگان مجله اینترنتی پاسخ ها با ما همراه باشید.
پارلمان چیست؟
کلمه “پارلمان” در قرن چهاردهم، از فرانسوی باستان و آنگلو-نورمن نشات گرفته است. از کلمه “parler” که در انگلیسی به “مکالمه” ترجمه می شود، تکامل یافته است. این اصطلاح برای توصیف یک نهاد سیاسی است که به طور منظم برای بحث و تصویب قوانین تشکیل جلسه می دهد. منشاء اصطلاح “پارلمان” بسیار قدیمی است و به قرن پانزدهم در بریتانیا برمی گردد، جایی که به مجلسی اطلاق می شد که توسط یک پادشاه برای ارائه مشاوره یا اجرای عدالت احضار می شد. با گذشت زمان، معنای آن تکامل یافته است و هر شکلی از مذاکره، بحث یا بحث را در بر می گیرد.
پارلمان Parlement یا مجلس همان قوه مقننه است. پارلمان استرالیا، پارلمان بریتانیا، پارلمان فرانسه، مجلس ملی کبیر ترکیه و … همه مثال هایی از پارلمان هستند.
پارلمان نهاد حاکم بر یک ملت یا دولت است و مسئولیت وضع قوانین و تصمیماتی را بر عهده دارد که بر مردم تأثیر بگذارد. معمولاً از نمایندگان منتخب احزاب مختلف تشکیل شده است که گرد هم می آیند تا درباره موضوعات بحث کنند و رأی دهند. مجلس یک سری قوانین و رویه هایی دارد که از آنها پیروی می کند تا اطمینان حاصل شود که همه صداها شنیده می شود و قوانین تصویب شده منصفانه هستند. پارلمان از طریق بحثها، رایگیریها و سایر فعالیتهای خود کمک میکند تا اطمینان حاصل شود که شهروندان در نحوه اداره کشورشان نظر دارند.
پارلمان نهاد قانونگذاری دولت است که مسئول نمایندگی مردم، وضع قوانین و نظارت بر دولت را بر عهده دارد. این اصطلاح در کشورهایی که قبلاً تحت حکومت سلطنتی بوده اند و همچنین در مناطقی با سیستم مشابه مانند سنا، کنگره و غیره استفاده می شود. کلماتی مانند “پارلمان” بسته به زمینه می توانند معانی مختلفی داشته باشند. در برخی از نظامهای پارلمانی، به قوه مقننه اشاره دارد، در حالی که در نظامهای ریاستجمهوری مانند غنا، ممکن است بخشی از نام رسمی آنها نباشد اما همچنان به نهاد قانونگذاری آنها اشاره دارد. در ابتدا، پارلمان ها به عنوان یک نهاد مشورتی و تصمیم گیری عمل می کردند. آنها را می توان در پارلمان فرانسه در قرون وسطی و اوایل دوران مدرن مشاهده کرد.
اولین بار چه کسی پارلمان تشکیل داد؟
پادشاه انگلستان در سال 1236 میلادی با دعوت تعدادی از اشراف و بزرگان کشور، جلسه ای را تحت عنوان پارلمان تشکیل داد.
نظام پارلمانی چیست؟
جمهوری پارلمانی که به آن جمهوری مجلسی هم گفته می شود یک نوع نظام حکمرانی مردم سالار است. در نظام پارلمانی، قوا به صورت نسبی تفکیک می شوند. در این نوع رژیم ها قوه های مجریه و مقننه روی یکدیگر اثر و نفوذ دارند. در این نوع جمهوری، قوه مجریه مشروعیت خود را از قوه مقننه مشروعیت می گیرد و در برابر آن پاسخ گو است.
با توجه به این که قوه مجریه و مقننه در نظام پارلمانی از هم تفکیک می شوند، طبیعتا رئیس این دو قوه هم دو شخص متفاوت هستند.
بسیاری از مجالس بخشی از یک نظام حکومتی پارلمانی هستند که در آن قوه مجریه بر اساس قانون اساسی از لحظه تولد دولت (رای اعتماد) تا آخرین لحظه خاتمه (عدم اعتماد) به مجلس پاسخگو است.
برخی استفاده از کلمه پارلمان را به سیستم های پارلمانی محدود می کنند، در حالی که برخی دیگر از این کلمه برای هر نهاد قانونگذاری منتخب استفاده می کنند.
در برخی از نظام های پارلمانی، نخست وزیر عضو پارلمان است (مثلاً در انگلستان)، در حالی که در برخی دیگر عضو پارلمان نیست (مثلاً در هلند). آنها معمولاً رهبر حزب اکثریت در مجلس سفلی هستند، اما تنها تا زمانی که “اعتماد مجلس” حفظ شود، این مقام را در دست دارند. اگر اعضای مجلس به هر دلیلی اعتماد خود را به رهبر از دست بدهند، می توانند رأی عدم اعتماد بدهند و نخست وزیر را مجبور به استعفا کنند.
زمانی که توزیع کرسیها بین احزاب مختلف نسبتاً یکنواخت باشد، این امر میتواند به ویژه برای یک دولت خطرناک باشد، در این صورت اغلب پس از مدت کوتاهی انتخابات جدید برگزار میشود. با این حال، در صورت نارضایتی عمومی از رئیس دولت، جایگزینی آنها می تواند بسیار راحت و بدون همه پیچیدگی هایی که در مورد سیستم ریاستی ایجاد می کند، انجام شود.
نظام پارلمانی را می توان با یک نظام ریاستی، مانند سیستم کنگره آمریکا، که تحت تفکیک شدیدتر قوا عمل می کند، مقایسه کرد که به موجب آن، قوه مجریه نه بخشی از نهاد پارلمانی یا مقننه است و نه توسط آن منصوب می شود. در چنین سیستمی، کنگرهها رؤسای دولتها را انتخاب یا عزل نمیکنند و دولتها نمیتوانند درخواست انحلال زودهنگام کنند، همانطور که ممکن است در مورد پارلمانها وجود داشته باشد. برخی از ایالت ها، مانند فرانسه، دارای یک سیستم نیمه ریاستی هستند که بین سیستم های پارلمانی و کنگره قرار می گیرد، که ترکیبی از یک رئیس دولت قدرتمند (رئیس جمهور) با یک رئیس دولت، نخست وزیر، که مسئول پارلمان است.
در نظام پارلمانی حکومت با چه شخصی است؟
در این نوع نظام ها رئیس کشور می تواند رئیس جمهور یا پادشاه باشد. این شخص نقش خاصی ندارد و مسئولیت مهمی بر عهده او نیست. از جمله کشور هایی که نظام پارلمانی و رئیس جمهور دارند می توان به آلمان، هند، عراق، فنلاند، پاکستان و ایتالیا اشاره کرد. رئیس کشور در کشور های بریتانیا، اسپانیا و ژاپن، پادشاه است.
بیشتر بار مسئولیت روی دوش رئیس قهوه مجریه یا همان نخست وزیر است. نخست وزیر توسط رئیس کشور پیشنهاد شده و توسط پارلمان انتخاب می شود.
اختیارات پارلمان در نظام پارلمانی
هیئت وزیران در سیستم پارلمانی می تواند قانون را به مجلس پیشنهاد دهد و در مباحثات و مذاکرات مجلس نمایندگان شرکت کرده یا در انحلال پارلمان نقش داشته باشد. در مقابل پارلمان هم می تواند هیئت وزیران را مورد سوال یا استیضاح قرار دهد یا به آن رای اعتماد ندهد.
در تعداد بسیار محدودی از جمهوری های پارلمانی رئیس کشور (حکمران) و رئیس حکومت یک نفر هستند اما توسط قوه مقننه انتخاب می شوند و در قبال آن پاسخگو هستند.
نظام پارلمانی از چه سالی آغاز شد؟
نظام پارلمانی در شکل امروزی اش که در آن نخست وزیر یا صدر اعظم حکمرانی می کند در قرن 18 میلادی در بریتانیای کبیر و کشور سوئد آغاز شد.
فرق مجلس و پارلمان چیست؟
مجلس به دسته نمایندگان در سیستم ریاستی اشاره دارد که مستقیما توسط مردم انتخاب می شوند، اما انتخاب روسای دولت توسط آنها انجام نخواهد شد. در این حالت قوای قانون گذاری و اجرایی از یکدیگر جدا می مانند. در پارلمان اما، روسای دولت(نخست وزیر) توسط پارلمان انتخاب شده و سپس وی دولت تشکیل می دهد.
نظام مجلسی شکل فزاینده ای از حکومت در خاورمیانه و شمال آفریقا است. این نوعی از نظام ریاستی است که به دنبال جداسازی قوای مقننه و مجریه است و در عین حال امکان نمایندگی مستقیم از مردم را فراهم می کند. در این نظام، نمایندگان توسط مردم انتخاب میشوند، اما سران دولت را انتخاب نمیکنند. در عوض، این نقش ها توسط اعضایی که توسط رئیس جمهور یا سایر شخصیت های تعیین شده انتخاب می شوند، ایفا می شود. این ساختار آزادی بیشتری را برای شهروندان فراهم می کند تا نظرات خود را بدون ترس از تلافی یک رهبر یا حزب بیان کنند.
پارلمان اروپا چیست؟
پارلمان اروپا (به فرانسوی: Parlement européen) نهادی در اتحادیه اروپا است که مسئول تدوین قوانین و تصمیم گیری است. این سازمان با همکاری شورای اتحادیه اروپا کار می کند تا اطمینان حاصل شود که قوانین مطابق با آن اجرا می شوند.
پارلمان اروپا نماد دموکراسی در اتحادیه اروپا و یکی از بزرگترین نهادهای دموکراتیک در سراسر جهان است. اعضای آن توسط شهروندان اروپا انتخاب میشوند و آن را به دومین دموکراسی بزرگ پس از پارلمان هند تبدیل میکنند (با 375 میلیون واجد شرایط رای در سال 2009). علاوه بر این، ماهیت فراملی آن را منحصر به فرد می کند.
پارلمان اروپا نهاد قانونگذار اتحادیه اروپا است. هر 5 سال یکبار مستقیماً توسط رأی دهندگان اتحادیه اروپا انتخاب می شود. آخرین انتخابات در ماه مه 2019 بود. پارلمان به عنوان قانونگذار مشترک عمل می کند و اختیارات را با شورا در تصویب و اصلاح پیشنهادهای قانونی و تصمیم گیری در مورد بودجه اتحادیه اروپا به اشتراک می گذارد. همچنین بر کار کمیسیون و سایر ارگان های اتحادیه اروپا نظارت می کند و با پارلمان های ملی کشورهای اتحادیه اروپا برای دریافت نظرات آنها همکاری می کند.
از سال 1979، پارلمان هر پنج سال یکبار مستقیماً توسط شهروندان اتحادیه اروپا از طریق رای عمومی انتخاب می شود. مشارکت رای دهندگان در انتخابات پارلمانی هر بار پس از سال 1979 تا سال 2019 کاهش یافت، زمانی که میزان مشارکت رای دهندگان هشت درصد افزایش یافت و برای اولین بار از سال 1994 به بالای 50 درصد رسید. سن رای دادن در همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا به جز مالت و اتریش که 16 سال است و یونان 17 سال است.
اگرچه پارلمان اروپا مانند شورا دارای قدرت قانونگذاری است، اما به طور رسمی مانند اکثر پارلمان های ملی کشورهای عضو، از حق ابتکار برخوردار نیست، و حق ابتکار صرفاً در اختیار کمیسیون اروپا است. پارلمان «نخستین نهاد» اتحادیه اروپا است (که ابتدا در معاهدات آن ذکر شده و دارای تقدم تشریفاتی بر سایر نهادهای اتحادیه اروپاست) و دارای اختیارات قانونی و بودجه ای برابر با شورا است (به جز در موارد معدودی که در موارد خاص وجود دارد).
همچنین کنترل یکسانی بر بودجه اتحادیه اروپا دارد. در نهایت، کمیسیون اروپا، که به عنوان شاخه اجرایی اتحادیه اروپا عمل می کند، در برابر پارلمان پاسخگو است. به طور خاص، پارلمان می تواند تصمیم بگیرد که آیا نامزد شورای اروپا برای ریاست کمیسیون را تایید کند یا نه، و همچنین وظیفه دارد انتصاب کمیسیون را به عنوان یک کل تأیید کند (یا رد کند). متعاقباً میتواند کمیسیون کنونی را با اتخاذ یک طرح انتقاد مجبور به استعفا کند.
رئیس پارلمان اروپا رئیس این نهاد است و ریاست اتاق چند حزبی را بر عهده دارد. پنج گروه بزرگ سیاسی عبارتند از: گروه حزب مردم اروپا (EPP)، اتحاد مترقی سوسیالیست ها و دموکرات ها (S&D)، تجدید اروپا (قبلاً ALDE)، سبزها / اتحاد آزاد اروپا (سبزها / EFA) و هویت و دموکراسی (ID). ).
دفتر مرکزی پارلمان در استراسبورگ، فرانسه، و دارای دفاتر اداری آن در شهر لوکزامبورگ است. جلسات عمومی در استراسبورگ و همچنین در بروکسل، بلژیک برگزار می شود، در حالی که جلسات کمیته پارلمان عمدتاً در بروکسل برگزار می شود.
وظایف اصلی پارلمان انگلستان عبارتند از:
بررسی و به چالش کشیدن کار دولت (بررسی)
وضع و تغییر قوانین (قانون)
بحث در مورد مسائل مهم روز (مناظره)
بررسی و تأیید مخارج دولت (بودجه/مالیات)
کدام کشور ها نظام پارلمانی دارند؟
بوتسوانا، اتیوپی، موریس، سومالی، آفریقای جنوبی، آنتیگوآ و باربودا، باهاما، باربادوس، بلیز، کانادا، دومینیکا، گرنادا، جامائیکا، سنت کیتس و نویس، سنت لوسیا، سنت وینسنت و گرنادین ها، سورینام، ترینیداد و توباگو، بنگلادش، بوتان، کامبوج، هند، عراق، اسرائیل، ژاپن، کویت، قرقیزستان، لبنان، مالزی، میانمار، نپال، پاکستان، سنگاپور، تایلند، چین، آلبانی، اتریش، بلژیک، بلغارستان، کرواسی، جمهوری چک، دانمارک، استونی، فنلاند، آلمان، یونان، مجارستان، ایسلند، جمهوری ایرلند، ایتالیا، کوزوو، لتونی، لوگزامبورگ، مقدونیه شمالی، مالت، مولداوی، مونته نگرو، هلند، نروژ، لهستان، صربستان، اسلواکی، اسلوونی، اسپانیا، سوئد، ترکیه، بریتانیا، استرالیا، نیوزیلندف پاپوآ گینه نو، ساموآ، و وانواتو کشور هایی هستند که نظام پارلمانی دارند.